Ktü Orman Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Oğuz Kurdoğlu: “Kapatılmamış Tüneller Nedeniyle Murgul da Büyük Tehlike ile Karşı Karşıya Kalabilir”

Haber: Uğur İSTANBULLU

(ARTVİN)- Geçtiğimiz günlerde Artvin‘in Murgul ilçesine bağlı Petek köyündeki maden faaliyetleri yürüten şirketin tünellerini kapatmaması nedeniyle heyelan meydana gelmişti. Bölgeye giden Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Oğuz Kurdoğlu, “Bu tünellerin içi doldurulmadı. Burada çok yağış alan bir bölge var ve yağışlarla birlikte tüneller suyla dolmuş durumda. Biriken su, büyük bir yük ve basınç oluşturuyor. Bu da bilhassa aşağıya gerçek kütle hareketini önlemeyi zorlaştırıyor” dedi.

Geçtiğimiz günlerde Artvin‘in Murgul ilçesine bağlı Petek köyündeki maden faaliyetleri yürüten şirketin tünellerini kapatmaması nedeniyle 24 Aralık 2024’te heyelan meydana gelmişti. Bölgeye incelemelere giden Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Oğuz Kurdoğlu, Murgul İl Genel Meclis Üyesi Melik Kalyoncu, eski muhtar Ersin Toplu ve Yeşil Artvin Derneği Başkanı Neşe Karahan maden faaliyetlerinin bitmesinin akabinde tünellerin içinin doldurulmadığını, tehlikenin boyutunun bölgeyle hudutlu kalmayacağını belirtti.

Kurdoğlu, şunları söyledi:

“Geçtiğimiz 24 Aralık’ta burada büyük bir heyelan meydana geldi. 2008’de burada madencilik faaliyeti yapıldı. 2011’den sonra yer altındaki tünellerle maden faaliyeti devam etti. Tünel faaliyeti 2018’de sona erdi. Maden faaliyetlerinin bitmesinin akabinde, faaliyetlerin devam edeceği niyetiyle olsa gerek tünellerin içi doldurulmadı. Bu büyük bir yanılgı. Tünellerin içi doldurulmadığı için, burası çok yağışlı bir bölge ve biriken su, bir yük ve basınç oluşturdu. Bu durumda, tartı çok fazla olduğu için aşağıya yanlışsız kütle hareketini önlemek mümkün olamıyor ve önemli bir heyelan meydana geliyor. Bu heyelan, birebir vakitte burada yapılan arıcılık faaliyetini etkiledi ve yaklaşık 100 peteği yok etti.

“Murgul merkezi de büyük bir tehlike ile karşı karşıya kalabilir”

Burası çok riskli bir alan. Kolüvyal materyalin çok olduğunu ve üstten taşınmış materyallerden oluştuğunu gördüğümüzde, bu bölgenin heyelana çok hassas olduğunu anlayabiliyoruz. Daha evvelden burada çatlaklar oluştuğunu biliyoruz ve bu çatlaklar, bir müddet sonra heyelana yol açtı. Ne yazık ki büyük bir alan etkilendi. Asıl tehlike ise bundan sonra buradan gelen gerecin Kabaca Deresi’ni tıkaması. Bu durumda geride büyük bir su kütlesinin birikmesi kelam konusu olacak. Bunun manası, aşağıdaki Akarşen Mahallesi’nin de risk altında olması. Hatta, meydana gelen atık gerecin ve buradan inen materyalin büyüklüğü, artta oluşacak su kütlesinin büyüklüğü çok fazla olursa sadece Akarşen Mahallesi değil, Murgul merkezi de büyük bir tehlike ile karşı karşıya kalabilir.”

“Burada geçmişte tarımın bile yapıldığı bölgeydi”

Murgul Vilayet Genel Meclis Üyesi Melik Kalyoncu, bölgedeki tehlikeye dikkati çekerek şunları söyledi:

“Burası, geçmişte tarımın bile yapıldığı, epeyce eskiye dayanan bir bölgeydi. Arıcılık popülasyonu ve ekosistemi, arıcılığa çok uygun olan bir bölge burası. Kabaca balı çok değerli bir baldır. Ayrıyeten, bu bölge endemik tipler bakımından ağır olup, kimyasalların bulunmadığı, doğal bir alan olarak arıcılık için son derece değerliydi. Lakin maalesef, Cengiz İnşaat’ın buraya girmesiyle birlikte madencilik faaliyetleri başlamış ve yer altında tünellerle maden çıkarılmaya başlanmıştır. Maden çıkarılırken, harfiyatın dökülecek bir alanı olmadığı için, bu alanda döküm alanı oluşturulmuştur. Bu döküm alanı ve tüneller içinde oluşan çatlaklar nedeniyle çok yağmurlar tünelin içini doldurmuş ve döküm alanında çatlaklar meydana gelerek, sonunda heyelan oluşmuştur. Buradaki heyelan, Murgul’u da tehdit etmektedir. Devlet Su İşleri (DSİ) Bölge Müdürlüğü’nün verdiği bilgiye nazaran tehlike devam ediyor. Çok ısınmalardan ötürü kar erimeleri ve dere kabarmalarından kaynaklanan riskler var. Bu risk, yalnızca Salkaya Mahallesi’ni değil, Murgul ilçesini de tehdit etmektedir.”

“Burada konkunç bir görüntü var”

Kabaca Köyü eski muhtarları Ersin Toplu da şunları söyledi:

“Burası aslında dere yatağı olup, Petek Köyü sonları içerisinde yer alıyor; fakat fiziki olarak Kabaca Köyü’nün Salkaya Mahallesi’ni de ilgilendiriyor. Biz köylü çocuğuyuz ve dağ köylüsüyüz. Burada ikamet ediyoruz, bilhassa yaz aylarında tarımla uğraşıyoruz. Geçmişte hayvanlarımız vardı ve bu bölgeye, öteki taraflara da gidiyorduk. Hasebiyle burayı düzgün biliyoruz. Buradaki heyelan yaklaşık iki aylık bir süreçte meydana geldi. Artvin coğrafyasını az çok bildiğim için ve geçmişte de emsal örnekler yaşandığından, açıkçası buraya gelmek istemedim. Sahiden fecî bir görünüm var. Tıpkı vakitte insan sıhhatini etkileyecek çok büyük bir tehlike kelam konusu.”

“Halk çabayı sürdürüyor”

Yeşil Artvin Derneği Başkanı Neşe Karahan ise “Artvin halkı 30 yıldır madenciliğin yaratabileceği felaketlerin farkında ve bu hususta çabasını sürdürüyor. Cengiz, Artvin’de açık hafriyat yerine galeri usulüyle madencilik yapacağını açıklamıştı. Fakat Artvin halkı, bilim insanlarının da yıllardır lisana getirdiği üzere bunun büyük felaketlere yol açacağını biliyordu ve bizler de bu tehlikeyi anlatmaya çalışıyoruz. Burası, gösterdiğimiz alandan çok daha büyük bir tehlike barındırıyor. Artvin, bunun onlarca katı daha büyük felaketlerle karşı karşıya kalabilir. Bu nedenle, bu yırtıcı madencilik faaliyetlerinin bir an evvel durdurulması gerektiğini vurguluyoruz” halinde konuştu.