Antalya’da Tarımsal Girdi Fiyatları Yükseldi

Antalya Ticaret Borsası (ATB) ve Antalya Tarım Konseyi (ATAK) Yönetim Kurulu Lideri Ali Çandır, tarımda kullanılan mal ve hizmetlerin fiyatlarında aylık yüzde 5,95, yıllık yüzde 29,02 arttığını, Ocak ayları itibariyle aylıkta ve yıllıkta 2024 yılından daha düşük datalar ilan edildiğini söyledi.

ATB Başkanı Ali Çandır, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı Ocak ayı Ziraî Girdi Fiyat Endeksi’ni (Tarım-GFE) kıymetlendirdi. Tarım-GFE’nin Ocak ayında aylık yüzde 5,89 ilan edildiğini belirten Çandır, “Bu sayı, endeksin ölçülmeye başladığı 2015 yılından itibaren Ocak ayları ortalamasının (3,99) epey üzerinde bir artış olarak ilan edilmiştir. Böylelikle Eylül ayından itibaren ilan edilen düşüşler, aylık göstergelerde son bulmuştur” dedi. Tarım-GFE’nin yıllık yüzde 30,49 arttığını kaydeden Çandır, “Bu yıllık sayı, son 9 yılın Ocak ayları ortalamasına (30,55) yakındır. TÜİK’in Ocak ayı için açıkladığı ziraî girdi fiyatları enflasyonu, 10 yıllık Ocak ayı ortalamalarına nazaran aylıkta önemli artış gösterirken yıllıkta ortalama civarında artmıştır” değerlendirmesinde bulundu.

“En fazla artış veteriner hizmetlerinde”

Ocak ayı Tarım-GFE’nin alt kalemlerini pahalandıran Çandır, tarımda kullanılan mal ve hizmetlerin fiyatlarında aylık yüzde 5,95, yıllık yüzde 29,02 arttığını, Ocak ayları itibariyle aylıkta ve yıllıkta 2024 yılından daha düşük datalar ilan edildiğini söyledi. Çandır, tohumda aylık yüzde 4,17, güçte yüzde 4, gübrede yüzde 6,79, ilaçta yüzde 2,15, veteriner hizmetlerinde yüzde 32,87, yemde yüzde 2,79 ve öteki kalemlerde ise yüzde 19,79’luk artışa dikkat çekerken, ocak ayında yıllık değişimlere bakıldığında, tohumda yüzde 50,09, güçte yüzde 21,43, gübrede yüzde 27,77, ilaçta yüzde 21,66, veteriner hizmetlerinde yüzde 49,01, yemde yüzde 24,30, başka kalemlerde ise yüzde 49,13 artış olduğunu belirtti. Çandır, ziraî yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmetlerin fiyatlarında aylık yüzde 5,56, yıllık yüzde 39,58 artış ilan edildiğini kaydetti. Çandır, “Tarım-GFE alt kalemlerindeki değişimler, geçen yıl Eylül ayından itibaren derece derece düşüş eğilimi gösterirken, Ocak ayında bu düşüş yerini yükselişe bırakmıştır” dedi.

“Tarım-GFE üretici fiyatlarının üzerinde seyretti”

TÜİK tarafından Ocak ayı ziraî üretici fiyat endeksi Tarım-ÜFE’nin aylık yüzde 2,70 artış ile 10 yıllık Ocak ortalamasının (4,25) çok altında ilan edildiğini kaydeden Çandır, “Yıllıkta ise yüzde 29,89 ile 10 yıllık ortalamanın (24,43) üzerinde ilan edilmişti. Ziraî faaliyetlerde bulunanlar açısından son bir yıllık eğilim, genel olarak üretici aleyhine seyretmiştir. Lakin Mayıs, Haziran ve Kasım aylarında bu aleyhte eğilim yerini üretici lehine çevirmişken Ocak ayında yine üretici aleyhine seyir kelam konusu olmuştur” değerlendirmesinde bulundu.

Yıllık girdi maliyetlerinin üretici fiyatları artışından yüksek seyrettiğine dikkat çeken Lider Ali Çandır, “Üretici, Ocak ayında aylıkta ve yıllıkta aleyhte bir durum yaşamıştır. Aylıkta ve yıllıkta üretici fiyatlarının izafî olarak ziraî girdi fiyatlarından önemli bir yükseklikte seyretmesi sürdürülebilirlik bakımından değer taşımaktadır. Zira üreticinin tek maliyet kümesi, girdi kalemleri değil en az onun kadar da öbür maliyetleri kelam konusudur” dedi.

Yurt içi ve yurt dışı üretici enflasyonlarının tarım dalını dolaylı olarak etkilediğini belirten Çandır, yurtdışı üretici enflasyonu YD-ÜFE’nin Ocak’ta aylık yüzde 2,01, yıllık yüzde 20,47 arttığı, yurtiçi üretici enflasyonu Yİ-ÜFE’nin aylık yüzde 3,06, yıllık yüzde 27,20 arttığına dikkat çekti. Çandır, üretici seviyesindeki besin kaleminin aylık yüzde 4,31, yıllık yüzde 37,23 arttığını belirtirken, “Bu durum, Ocak ayında da tarıma dayalı imalat sanayiindeki enflasyonun, tarımdan daha yüksek seyrettiğini göstermektedir” dedi.

“Manşet enflasyon yüksek”

Ocak ayında üretici kesitteki bu enflasyonlara karşılık tüketici enflasyonu TÜFE’nin aylık yüzde 5,03, yıllık yüzde 42,12 arttığını kaydeden Çandır, “Son 10 yıllık Ocak ayı ortalamalarının aylıkta yüzde 2,24 ve yıllıkta yüzde 16,93 olduğu hatırlanırsa manşet enflasyonun hala ne kadar yüksek seyrettiği daha âlâ anlaşılır” dedi. Tüketici taraftaki besin enflasyonunun Ocak ayında aylık yüzde 3,86 ve yıllık yüzde 41,76 attığını kaydeden Çandır, “İşlenmemiş besin enflasyonu Ocak’ta aylık yüzde 2,66 ve yıllık yüzde 44,17 seviyesinde ilan edilmişti. Yaş meyve zerzevat enflasyonu aylık yüzde 3,41, yıllık 62,14 artmıştı. Tüketici taraftaki bu sayılar, üreticilerin maruz kaldığı yıllık enflasyonun üzerinde bir tüketici enflasyonu olduğunu göstermektedir” değerlendirmesinde bulundu. – ANTALYA