ATO Başkanı Baran: “Ankara’nın Başkent ilan edilmesi ticaret ve sanayi alanında büyük değişikliklerin de kapısını araladı”

Ankara Ticaret Odası Başkanı Gürsel Baran, “Ankara’nın Başşehir ilan edilmesi kentin geleceğini kökten değiştirirken, ticaret ve sanayi alanında büyük değişikliklerin de kapısını araladı” dedi.

Koç Üniversitesi Vehbi Koç Ankara Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi (VEKAM) tarafından düzenlenen ‘Erken Cumhuriyet Devri Ankara’sında Ticaret Hayatı Sempozyumu’ ATO Meclis Salonu’nda gerçekleşti. 24 Mart Pazartesi günü başlayan sempozyumun açılış konuşmaları ATO Yönetim Kurulu Lideri Gürsel Baran ile VEKAM Yöneticisi Filiz Yenişehirlioğlu tarafından yapıldı.

ATO Başkanı Gürsel Baran, Ankara’nın Cumhuriyet öncesi devrindeki ekonomik yapısına ait bilgi vererek başladığı konuşmasında, keçileriyle tanınan kentin Avrupa’ya sof ticareti yapılan varlıklı bir yerleşim yeri olduğunu kaydetti. Jeopolitik pozisyonu nedeniyle tarih boyunca ticaret, tarım ve askeri üs niteliğinde olan Ankara’da vakit içinde tiftik yününe dayalı iktisadın zayıfladığını, Ermeni tehciri, Balkan mübadelesi, çekirge istilası, kuraklık, kıtlık, salgın hastalıklar üzere nedenlerin kentin canlılığını sekteye uğradığını anlatan Baran, 1916’da yaşanan büyük yangınla da kentin kasvetli hale geldiğini ve “bozkır” olarak nitelendirildiğini lisana getirdi.

Ankara’nın Ulusal Çaba’ya konut sahipliği yaptığını ve milletin bağımsızlık aşkını dünyaya haykırdığı merkezi haline geldiğini de kaydeden Baran, “Ankara’nın Başşehir ilan edilmesi kentin geleceğini kökten değiştirirken, ticaret ve sanayi alanında büyük değişikliklerin de kapısını araladı” dedi.

Ankara’nın idare merkezi seçilmesinin akabinde, bakanlıklar, kamu kurumları ve büyükelçiliklerin açılmaya başladığını, yetişmiş işçi muhtaçlığı nedeniyle İstanbul’dan göç aldığını lisana getiren Baran, nüfus artışının yeni binaların inşasını zarurî hale getirdiğini kaydetti. Baran, “Taşhan önünden Samanpazarı’na, Samanpazarı’ndan Cebeci’ye, Cebeci’den Yenişehir’e, Yenişehir’den Kavaklıdere’ye yanlışsız uzanan alanlar üzerinde apartmanlar, meskenler, resmi binalar kısa mühletler içinde yükselerek, bozkır kasabası artık yerini orijinal bir kente bırakıyor” diye konuştu. Kentte besin, giysi, ulaşım üzere temel gereksinimlerin karşılanması için yeni iş alanlarının doğduğunu da bildiren Baran, “Erken Cumhuriyet periyodunda Ankara’nın ticari hayatı, büyük ölçüde küçük esnaf ve zanaatkarlar tarafından şekillendiriliyordu. Ulusal endüstriyi destekleme siyasetleri kapsamında kurulan fabrikalar bir yandan istihdam oluşturuyor öteki yandan da Ankara’nın kalkınmasına katkı sağlıyordu. Ulusal iktisadın kurulabilmesi için çiftçiden sanatkara, tüccardan sanayiciye kadar tüm bölümler canla başla çalışırken gaye, bağımsız ve yerli bir ekonomi kurup Osmanlı borçlarını tasfiye etmek ve bağımsız bir iktisat oluşturmaktı” açıklamasında bulundu.

Türk milletinin Ulusal Uğraş sürecinde silah endüstrinin olmayışının badiresini çektiğini ve bu deneyimden yola çıkılarak, Ankara Fişek Fabrikası ve Kırıkkale Mühimmat Fabrikası’nın kurulduğunu kaydeden Baran, “Ankara Çimento Fabrikası, Ankara Havagazı Fabrikası ve daha birçok şirket bu süreçte gerçekleştirilen yatırımlar ortasında yerini alıyor. Arka arda fabrikaların kurulması kentin demografik yapısına yansıyıp yeni bir emekçi sınıfı ortaya çıkarken, tüketim alışkanlıkları ve talepler de değişmeye başlıyor. Ulus Meydanı’nın gelişmesiyle birlikte civarda dükkanlar açılmaya başlıyor. Anafartalar Caddesi’nde han, otel, mağaza, pastane üzere kentin toplumsal ve kültürel gereksinimlerine yanıt verecek ticarethaneler kuruluyor. Çıkrıkçılar yokuşu o periyodun ticaret merkezi durumunda” sözlerine yer verdi.

Bir yandan büyümeye çalışan devletin başka yandan altyapı yetersizlikleri, sermaye eksikliği derdi yaşadığını da kaydeden Baran, “Ankara’nın ticari hayatını geliştirirken iktisadi olarak kendi ayakları üstünde durmak isteyen genç Türkiye’nin bu gelişim periyodu, sanayi tesisleri kadar finans kuruluşlarına olan muhtaçlığı da ortaya çıkardı. İş Bankası, Sümerbank, Halkbank ve Merkez Bankası başta olmak üzere, Cumhuriyet’in birinci 15 yılında 14 banka kuruldu. Halk Bankası ve Ziraat Bankası üzere kamu bankaları aracılığıyla esnafa ve girişimcilere kredi verilerek sermaye yetersizliği problemine tahlil üretilmeye çalışıldı” dedi.

“İktisadi hakimiyet için Ankara Ticaret Odası kuruldu”

Baran, erken Cumhuriyet devri Ankara’sında ticaretin gelişiminde kıymetli bir rol oynayan kurumlardan birinin de Ankara Ticaret Odası olduğuna dikkat çekerek, “17 Şubat 1923’te İzmir’de toplanan Türkiye İktisat Kongresi’nde, Mustafa Kemal Atatürk’ün ‘Siyasi, askeri zaferler ne kadar büyük olursa olsunlar, iktisadi zaferler ile taçlandırılamazlarsa meydana gelen zaferler devamlı olamaz, az zamanda söner’ sözleri üzerine, Şakir Kınacı ve arkadaşlarından oluşan bir küme tacir harekete geçiyor. İktisadi hakimiyeti sağlamak, sağlamlaştırmak ve daha ileriye taşımak hedefiyle şimdi Cumhuriyet ilan edilmeden evvel Ankara Ticaret Odası kuruluyor” diye konuştu.

“İktisadi bağımsızlığın kalesi Ankara”

Türk milletinin harikulâde güç koşullarda verdiği bağımsızlık gayreti ile canını, kanını ortaya koyduğunu ve Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşuna imza attığını kaydeden Baran, şunları söyledi:

“Milletimiz, devletler için uzun sayılmayacak bir mühlet olan 100 yıllık müddette, dayanılmaz bir kıssa yazdı. Yokluk ve zorluk içinde kurulan Türkiye Cumhuriyeti’ni dünyanın en büyük ekonomilerinden biri haline getirdi. Bu başarıda, Başşehir Ankara’nın yeri ve değeri çok büyük. Ankara, bugün 13 organize sanayi bölgesi, 13 teknoloji geliştirme, 152 Ar-Ge ve 36 tasarım merkezi ve ticari merkezleriyle Türkiye’nin Gayri Safi Ulusal Hasıla’sına en fazla katkı sağlayan ikinci vilayet durumunda. Ankara, tıpkı vakitte 21 üniversitesi ve üniversitelerdeki güçlü akademik takımıyla bir eğitim kenti. Başkentimiz, 15 milyar doları ihracat olmak üzere yaklaşık 32 milyar dolarlık dış ticaret hacmiyle, Türkiye’nin ihracatta üçüncü, ithalatta ikinci sırasında olarak ismini yazdırıyor. Dünyanın çabucak her ülkesine, bölgesine, demir çelikten mobilyaya, hububattan optik aygıtlara, İHA’lardan SİHA’lara kadar pek çok dalda ihracat gerçekleştiriyor. 1923 yılında hiç endüstrisi olmayan ülkenin Başşehri, bugün savunma sanayi ihracatının yaklaşık yarısını tek başına yapıyor.”

Sempozyumda, Koç Holding Resmi İşler Yöneticisi Ali Utku Atalay, Ford Otosan Resmi İşler Lideri Ahmet Arif Sezgin ile çok sayıda akademisyen ve davetli yer aldı. Erken Cumhuriyet Periyodu boyunca kentin ekonomik ve toplumsal yapısının alanında uzman 14 akademisyen tarafından farklı açılardan ele alındığı oturumlarla devam eden sempozyum, 24 Mart Çarşamba günü sona erdi. – ANKARA