Diyanet İşleri Başkanı Erbaş: “İnsanın helal olanı tercih etmesi Kur’an’da vurgulanmaktadır”

Diyanet İşleri Lideri Prof. Dr. Ali Erbaş, Bakara Suresi’nde tabir edilen “O, yerde ne varsa hepsini sizin için yarattı” ayet-i kerimesini işaret ederek, “İnsanın bu nimetlerden yararlanırken ‘helal’ ve ‘tayyib’ olanı tercih etmesi gerektiği de yeniden Kur’an’da açıkça vurgulanmaktadır” dedi.

Diyanet İşleri Lideri Prof. Dr. Ali Erbaş, Diyanet İşleri Başkanlığı 15 Temmuz Ulusal İrade Şehit Ali Alıtkan Konferans Salonu’nda düzenlenen ‘Uluslararası Helal Uygunluk Kıymetlendirme Sempozyumu’na katıldı. Prof. Dr. Erbaş, konuşmasına, sempozyumun hayırlara vesile olmasını temenni ederek başladı. Allah’ın kainatı belirli bir ölçü ve nizam içerisinde oluşturduğuna dikkati çeken Erbaş, Kur’an-ı Kerim ile de beşere en kıymetli varlık olduğunun hatırlatıldığını söyledi.

“İnsanın helal olanı tercih etmesi Kur’an’da vurgulanmaktadır”

Bakara Suresi’nde söz edilen “O, yerde ne varsa hepsini sizin için yarattı” ayet-i kerimesini işaret eden Erbaş, “İnsanoğlu, kainattaki her şeyin kendisi için yaratıldığı bir varlık. Bunu öğreniyoruz Kur’an-ı Kerim’de. Lakin insanın bu nimetlerden yararlanırken ‘helal’ ve ‘tayyib’ olanı tercih etmesi gerektiği de yeniden Kur’an’da açıkça vurgulanmaktadır” sözlerini kullandı.

“İslam, jenerasyonun korunmasını temel alır”

Bakara Suresi’nde söz edilen “Ey beşerler. Yeryüzünde bulunan helal ve pak şeylerden yiyin” ayet-i kerimesini hatırlatan Erbaş, şunları kaydetti:

“Bu bağlamda helal besin kavramı, sırf dini bir mecburilik değil, tıpkı vakitte sağlıklı ve sağlam beslenmenin de bir gereğidir. Aziz dinimiz İslam; dinin, canın, aklın, kuşağın ve malın korunmasını temel alır. Yaz Kur’an kurslarında dahi bize öğretilen bir şey. ‘Zarureti hamse’ olması gereken 5 şey. İşte bunların korunması lazım. İşte helal belgelendirme faaliyeti de tam olarak bu prensiplerin korunmasını sağlamaya yönelik gönüllülük temeline dayalı bir faaliyettir.”

“Helal sertifikasyon süreçlerinde yanlış yönlendirmede bulunmak büyük bir vebaldir”

Teknolojinin gelişmesi ve üretim süreçlerinin karmaşık hale gelmesinin, vatandaşları tükettikleri besinleri ve eserlerin içeriğini sorgulamaya yönelttiğini lisana getiren Erbaş, tüketicilerin besinin tüm kademelerini denetim etmesinin mümkün olmadığının altını çizerek, “Günümüzde bir tüketicinin, besin üretiminin tüm basamaklarına muttali olması elbette mümkün değildir. Bu yüzden hem resmi kurumlar hem de sivil kuruluşlar, helal belgelendirme sürecini itina ve sorumluluk şuuruyla yürütmek zorundadır. Bu noktada unutulmaması gereken kıymetli bir konu da kelam konusu faaliyetlerin bir nevi şahitlik vazifesi olduğudur. Münasebetiyle helal sertifikasyon süreçlerinde aldatıcı bilgi ve evrak vermek yahut yanlış yönlendirmede bulunmak büyük bir vebaldir” tabirlerine yer verdi.

“Diyanet İşleri Başkanlığı irşad ve fetva kıymetli katkılar sunmuştur”

Osmanlı Cihan Devleti devrinde de helal sertifikasyon sürecine dikkat edildiğini belirten Erbaş, ‘hisbe’ ve ‘ahilik’ teşkilatlarının bu vazifesi kurumsallaştırdığını anlatarak, “Bu manada dikkat cazibeli bir örnek olarak 1862 yılında çıkarılan bir kararnameyi zikredebiliriz. Bu kararname ile Müslümanların kullanacağı deri eserlerde ‘tahirdir’ mührü zarurî hale getirilmiştir. Tahir yani pak manasında. Çağdaş dünyada helal sertifikalandırma çalışmaları ise 1960’lardan sonra başlamıştır. Diyanet İşleri Başkanlığı, geçmişten bugüne gerek görüşleriyle gerekse irşad ve fetva hizmetleriyle bu alana değerli katkılar sunmuştur” halinde konuştu. Afyonkarahisar’da 2011 yılında ‘Günümüzde Helal Gıda’ başlığı altında 4. Yeni Dini Sorunlar İstişare Toplantısı düzenlendiğini hatırlatan Erbaş, 7. oturumda ‘Helal Besin Standardizasyonu’ konusunun ele alındığını lisana getirdi. Diyanet İşleri Başkanlığı ile TSE ortasında 2013 tarihinde değerli bir protokol imzalandığını aktaran Erbaş, şunları kaydetti:

“Bu protokol mucibince inceleme ve belgelendirme faaliyetlerinde Diyanet İşleri Başkanlığınca uzmanların görevlendirilmesi kabul edilmiştir. 2019 yılına geldiğimizde Ankara’da Katkı Hususları konusunda bir çalıştay yapılmış; çalıştayda katkı unsurları konusu ayrıntılı halde değerlendirilmiştir. 2023 tarihinde ise Helal Akreditasyon Kurumu’yla (HAK) eğitim başta olmak üzere konferans, seminer, çalıştay, baslı yayınlar üzere alanlarda ortak faaliyetler düzenlenmesine karar verilmiştir.”

Türkiye’de son 20 yıl içerisinde resmi ve sivil toplum kuruluşları tarafından helal belgelendirme konusunda kıymetli çalışmalar yapıldığını belirten Erbaş, “Ülkemiz, İslam İşbirliği Teşkilatı’na bağlı İslam Ülkeleri Standartlar ve Metroloji Enstitüsü’nün (SMIIC) sekretaryasını yürütmekte olup, bu alanda milletlerarası ölçekte kıymetli bir aktör haline gelmiş olması bizi sevindirmektedir” sözünü kullandı.

Belgelendirmede bulunacak kurumların Helal Akreditasyon Kurumu tarafından (HAK) akredite edilmesinin zarurî olmasının yararlarına dikkati çeken Erbaş, “2011 yılından beri belgelendirme hizmetinde bulunan Türk Standartları Enstitüsü’nün (TSE) bahisle ilgili çalışmaları da ehemmiyet arz etmektedir. Bu noktada helal belgelendirme sürecine ülkemizden Lokman Doktor Üniversitesi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi ve daha ismini zikretmediğim çeşitli resmi ve sivil kuruluşların katılmış olmasının da son derece değerli olduğunu tabir etmek isterim” dedi.

“Allah isteği eksenli hoş sonuçların çıkacağına inanıyorum”

Erbaş, konuşmasına şöyle devam etti:

“Buradan hayatın Allah isteği eksenli düzenlenmesine dair hoş sonuçların çıkacağına inanıyorum. İnşallah, dün olduğu üzere bugün de helal belgelendirme faaliyetleri konusunda şeffaflık, inanç, kontrol ve nezaret uğraşlarımız artarak devam edecektir. Bu alanda daha büyük bir uğraş ve hassasiyetle daima birlikte çalışmaya muhtaçlığımız var.”

Maide Suresi’nde tabir edilen “İyilik ve takva üzere yardımlaşınız” ayet-i kerimesini hatırlatan Erbaş, “Helal peşinde koşmaktan daha hoş bir yeterlilik var mı? Ramazan ayına ‘Ramazan ve İyilik’ başlığı altında 90 bin camimizde bu yıl güzellik konusunu konuşacağız. Türkiye Diyanet Vakfımızın en değerli çalışmaları uygunluğu yaygınlaştırmak” tabirlerini kullandı.

“Helal şuurunun artmasına vesile olacağına inanıyorum”

Erbaş, Peygamber Efendimizin “İnsanların en iyisi, insanlara en yararlı olandır” hadis-i şerifini hatırlatarak, “Bu inanç ve anlayışla ortaya konacak özverili çalışmaların, helal konusunda İslam ümmetinin tamamında ortak bir standardın oluşturulmasına ve helal şuurunun artmasına vesile olacağına inanıyorum” dedi.

Açılış konuşmalarının akabinde Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Diyanet İşleri Lideri Prof. Dr. Ali Erbaş’a yerli ve ulusal uydu TÜRKSAT-6A’nın maketini armağan etti. – ANKARA