Diyarbakır’ın Kişnişli Kolyesi: Asırlık Zanaat Tehlikede

Diyarbakır’ın asırlık tescilli eseri “kişnişli kolye”sini elle yapan yalnızca 5 ustası kalırken, atölyelerde çırak yetişmiyor.

Kentte Ermeni ve Süryanilerden kalan altın zanaatı ile asırlardır kişnişli kolyesi modeli üretimi elle yapılıyor. Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından yaklaşık 20 gün evvel tescillenen bu eser, bir elin parmağını geçmeyen usta sayısı ile geleceğe taşınmak isteniyor.

Altın sürece ustası Ercan Eryavuz, yaklaşık 35 yıla aşkın bu işi yaptığını, Diyarbakır kişnişinin yüzyıllara dayanan bir eser olduğunu söyledi. Ermenilerden ve Süryanilerden kendilerine kadar ulaşan bir eser olduğuna değinen Eryavuz, el işi dışında fabrikasyon olanları da olduğunu belirtti.

Bir sıra kolyenin oluşumu 700 modülden oluştuğuna değinen Eryavuz, “3-5 bin kesime kadar gidiyor. Model değiştikçe eserlerin kesimi da değişiyor. Gelecek kuşak için kadim bir mirastır. Bu mevzuda eleman yetiştiremiyoruz, bulamıyoruz. Bu zanaatın ölmesini istemiyoruz. Şu an Diyarbakır’da bunu yapan usta sayısı benimle bir arada 5 kişi vardır. Onun dışında Diyarbakır’da kişnişi elle yapan ustalarımız yok” dedi.

“Nedeni, daha evvel mesleğe eleman yetiştiremedik. Aileler, çocuklarının mali fikrinden ötürü mesleğe yönelmiyor” diyen Eryavuz, “Tescil edildikten sonra daha dikkat etmeye çalışıyoruz. Tek sıra bir kolyenin yapılması ortalama 2 gün sürebiliyor. Zira hepsi el işi. Bir sıra kolyenin bugün ortalama fiyatı 22 bin civarında. Şu, takısı, kolyesi, küpesiyle ortalama 110 bin civarı” halinde konuştu.

Kalfa Kadir Özdemir (18), 11 yıldır burada olduğunu, çabucak hemen hepsini öğrendiğini kaydetti. Birinci yıllarda çırak olduğunu, sonra ustalaştığını aktaran Özdemir, “Baskıları kaynakla birleştiriyoruz. Bunları sonra kaynatıyoruz. Bunları daha sonra kolyelere takıyoruz. Sonra eser bu türlü oluyor. Bizde ustamız üzere usta olmayı istiyoruz. Zira onun elinde yetişiyoruz. Biz de ondan gördüklerimizi gelecekte çırakları eğitmek isteriz” diye konuştu. – DİYARBAKIR