Don Afeti Türkiye Tarımını Tehdit Ediyor: Ziraat Odaları Başkanı Açıklama Yaptı

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Lideri Şemsi Bayraktar, “23 Şubat gecesi başlayan ve sonraki günlerde de devam eden don afeti, Adana, Mersin ve Hatay başta olmak üzere birçok vilayetimizde üreticilerimize ziyan verdi” dedi.

Türkiye Ziraat Odaları Birliği Genel Lideri Şemsi Bayraktar, tarım kesiminde yaşanan doğal afetler ve alınması gereken tedbirleri yaptığı imajlı basın açıklamasıyla kıymetlendirdi.

İlkbahar yağışlarının kritik eşik olduğuna dikkat çeken Bayraktar, ziraî kuraklık riskinin kapıda olduğunu söyledi. Şubat ayı sonunda yaşanan don afetinin tesirlerinin gün yüzüne çıkmaya başladığını belirten Şemsi Bayraktar, “Çiftçilerimizin ziyanlarının karşılanması ve banka kredilerinin faizsiz olarak ertelenmesi için Tarım ve Orman Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığına resmi yazılarımızı ilettik” tabirini kullandı.

Bayraktar, “Tarımsal üretimi tehdit eden birçok öge olsa da, üretimimize en çok ziyan veren, doğal afetler oluyor. Bu afetlerin en başında ise kuraklık yer alıyor. Ülkemiz, 2008, 2014 ve 2021 yıllarında önemli kuraklıklarla karşı karşıya kaldı, bu durum hem üreticilerimizin gelirlerini hem de besin arzını tehdit etti. Daha da telaş verici olan ise doğal afetlerin sayısındaki artıştır. 2011 yılında 324 olan doğal afet sayısı, 2024 yılı prestijiyle yaklaşık 4 katına çıkarak bin 257’ye ulaştı” diye konuştu.

2024-2025 ziraî üretim döneminin başladığını söyleyen Bayraktar, “Kışlık tahıllar ve kimi baklagillerin ekimi yapıldı. Lakin dönemin daha başında olmamıza karşın yağışların yetersiz olması, kimi bölgelerimizde kuraklık riskini gündeme getiriyor. Ocak ayında Türkiye genelinde yağışlar, mevsim normallerine nazaran yüzde 62, bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran ise yüzde 69 azaldı. 2025 yılı Ocak ayında ise son 24 yılın en düşük yağışı kaydedildi” sözlerini kullandı.

Bayraktar, konuşmasına şöyle devam etti:

“Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yağışlar, mevsim normallerine nazaran yüzde 94 azaldı. Doğu Anadolu Bölgesi’nde yüzde 88, Akdeniz Bölgesi’nde yüzde 76, İç Anadolu Bölgesi’nde yüzde 70, Karadeniz Bölgesi’nde yüzde 36, Ege Bölgesi’nde yüzde 32 ve Marmara Bölgesi’nde yüzde 20 oranında azalma görüldü. Ayrıyeten, tarım yılının başladığı 1 Ekim 2024’ten 29 Ocak 2025’e kadar olan süreçte, yağışlar normaline nazaran yüzde 28, geçen yılın birebir devrine nazaran ise yüzde 40 azaldı. Ziraî kuraklık riskini artıran bir başka faktör ise sıcaklıklardır. Ocak ayı sıcaklık normali 2,9 santigrat derece olmasına karşın, 2025 yılı Ocak ayında ortalama sıcaklık 5,5 santigrat dereceye yükseldi ve mevsim normallerinin 2,6 derece üzerinde seyretti. Birtakım barajlarımızda da su düzeyinin hala kâfi olmadığı gözleniyor, bu durum üreticilerimiz için kıymetli riskler oluşturuyor. Sulama imkanlarının azalması, ekili alanlarda randıman düşüklüğüne neden olabilir.”

“Şu an içinde bulunduğumuz meteorolojik kuraklık, ziraî kuraklık için de önemli bir ikazdır Ziraat Odalarımızdan aldığımız bilgilere nazaran, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde ziraî kuraklık riski ortaya çıkmıştır” diyen Bayraktar, şunları kaydetti:

“Bu bölge, ülkemiz için stratejik kıymete sahip bir ziraî üretim merkezidir. Ülkemizdeki buğday üretiminin yüzde 22’si, arpa üretiminin ise yüzde 13’ü burada gerçekleştiriliyor. Böylesine kritik bir bölgede yaşanacak kuraklık, çiftçilerimizin gelirlerini büyük ölçüde düşürecek ve ülkemizin besin arz güvenliğini tehdit edecektir. Yalnızca Güneydoğu Anadolu değil, ülkemizin öteki bölgelerinde de yer yer kuraklık riski gözlemleniyor. Üstelik yağışlardaki düzensizlik ve yüksek sıcaklıklar, sırf kuraklık değil, tıpkı vakitte bitki hastalıklarının artmasına ve zararlıların çoğalmasına da sebep oluyor. Bundan sonraki süreçte, ilkbahar yağışları kritik bir eşik olarak karşımızda duruyor. Şayet bu aylarda da kâfi yağış gelmezse, ziraî kuraklık ile karşı karşıya kalma ihtimalimiz hayli yüksektir.”

“Don afeti birçok vilayetimizde üreticilerimize ziyan verdi”

Bayraktar, şu sözlere yer verdi:

“Tarımsal üretimi etkileyen tek doğal afet elbette kuraklık değildir. 23 Şubat gecesi başlayan ve sonraki günlerde de devam eden don afeti, Adana, Mersin ve Hatay başta olmak üzere birçok vilayetimizde üreticilerimize ziyan verdi. Şeftali, nektarin, kayısı, erik, patates, soğan, karpuz, muz, avokado, narenciye ve birçok zerzevat eseri bu don afetinden etkilendi. Bölgedeki Ziraat Odalarımızdan aldığımız bilgilere nazaran, çiftçilerimiz don ziyanı ile ilgili beyanlarını vilayet, ilçe Tarım ve Orman Müdürlüklerine ilettiler. Yetkililerin yerinde tespit çalışmaları devam ediyor ve bu tespitlerin bir an evvel tamamlanması gerekiyor. Don afetinden ziyan gören bölgemiz, ülkemiz ziraî üretimi açısından kritik ehemmiyete sahiptir.

Üstelik bundan sadece iki yıl evvel, yeniden Şubat ayında, bu bölge büyük bir zelzele felaketi yaşadı. Zelzelenin yaraları tam olarak sarılmadan yaşanan bu afet, çiftçilerimiz için yeni bir darbe oldu. Şubat ayı üretici-market fiyat çalışmamızda, don afetinin fiyatlara tesirini de net bir halde gördük. Narenciye, patates, kabak ve patlıcan fiyatları don sebebiyle yükseldi. Önümüzdeki günlerde, don ziyanına dair tespitler tamamlandığında fiyatlardaki bu yükseliş daha da besbelli hale gelecektir.

Özellikle narenciye başta olmak üzere çok yıllık bitkiler, yalnızca bu yılın eserleri açısından değil, ağaçların kendisi açısından da büyük ziyan gördü. Ağaçların kuruma noktasına gelmesi nedeniyle, derin budama yapılması gerekecektir, bu da çiftçilerimiz için büyük bir maliyet manasına geliyor.

Birliğimiz, yaşanan bu afetin akabinde çiftçilerimizin ziyanlarının karşılanması ve banka kredilerinin faizsiz olarak ertelenmesi için Tarım ve Orman Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı’na resmi yazılarını iletti. Yaşadığımız doğal afetler, ziraî üretimin önündeki en büyük manilerden biri olarak karşımızdadır. Bu yüzden üreticilerimizi desteklemek, doğal afetlere karşı tedbirleri artırmak ve ziraî sürdürülebilirliği sağlamak, hepimizin ortak sorumluluğudur. Unutmayalım ki çiftçimizin emeği, yarınımızın rahmetidir.” – ANKARA