Dünyada Tek Örneği Olan Geç Roma Zırhı Gümüşhane’ye Getirildi

Gümüşhane’nin Kelkit ilçesine bağlı Sadak köyündeki Satala Antik Kenti’nde 2020’deki hafriyat döneminde bulunan ve 3 yıl süren çalışmanın akabinde restore edilen Geç Roma Devri’ne ilişkin, dünyada bilinen tek “Lorica Squamata” modeli zırh, Gümüşhane’ye getirildi.

Erzurum Onarım ve Konservasyon Bölge Laboratuvar Müdürlüğü’ne 2021’de getirilen ve birinci belgeleme kademesinde toprağı ile birlikte korunan zırh, Erzurum Atatürk Üniversitesi’nde röntgen ve tomografi ile incelendi.

Röntgen sonuçlarında neredeyse tamamının sağlam olduğu anlaşılan zırhın kenarlarından alınan 3 levhalık bloğun mikro CT görüntülemesi sayesinde tam ölçüleri ve kısmen metalurjik özelliği tespit edildi.

Erzurum Onarım ve Konservasyon Bölge Laboratuvarı’nın 3 yıl süren titiz çalışmaları sonucunda, zırhın tüm levhaları yerinde kodlanarak konservasyon ve onarım süreçleri tamamlandı. Akabinde zırh, model üzerinde yine dikilerek orjinal formuna getirildi.

Vali Aydın Baruş, Gümüşhane Kent Müzesi önünde düzenlenen merasimde, zırhın içerisinde bulunduğu mühürlü kutuyu yetkililerden teslim aldı.

Mührü açarak zırhı sergilenmek üzere müze yetkililerine teslim eden Baruş, Gümüşhane’nin medeniyetlerin yaşadığı kıymetli topraklara sahip olduğunu söyledi.

Baruş, Gümüşhane’nin tarihi kıymetine işaret ederek, “Bu tarihî miras içerisinde değerli kaynaklardan birisi de Satala Antik Kenti’dir.” dedi.

Satala Antik Kenti’nin stratejik pozisyonuna dikkati çeken Baruş, “Doğu Anadolu Bölgesi’nden Karadeniz’e ulaşımı sağlayan yol üzerindeki Satala Antik Kenti, Roma İmparatorluğu periyodunda Pers ordularının Anadolu’ya yaptığı akınlarda kullandığı güzergah üzerinde bulunması nedeniyle askeri üst olarak kullanılmıştır.” diye konuştu.

Vali Baruş, Satala’dan çıkartılan yapıtlardan biri olan zırhın onarım ve müdafaa çalışmalarının yapılabilmesi emeliyle Erzurum Onarım ve Konservasyon Bölge Laboratuvar Müdürlüğü’ne teslim edildiğini anımsatarak, şunları kaydetti:

“Restorasyon çalışmalarının sonucunda yapıtın kesimleri birleştirilmiştir. Geç Roma Devri’ne ilişkin bu eser günümüzden yaklaşık olarak 1500 yıl öncesine aittir. Fiziki olarak 2018 yılında başlanılan hafriyat çalışmalarından şimdi 2 yıl geçmişken bu kadar özellikli bir yapıtın bulunmuş olması Satala Antik Kenti’nde gelecek yıllarda yapılacak kazıların ne kadar kıymetli olduğunu ve Gümüşhane’ye kazandıracak tarihi pahaların ne kadar büyük olduğunu göstermesi bakımından da son derece kıymetli bir konudur.”

Baruş, Satala Antik Kenti’ndeki kazıların, Cumhurbaşkanlığı himayelerinde Kültür ve Turizm Bakanlığınca “Geleceğe Miras Projesi” kapsamında devam edeceğini aktardı.

AK Parti Gümüşhane Milletvekili Celalettin Köse de Satala Antik Kenti’ni 10 gün evvel 30 ülkeden 69 akademisyenin ziyaret ettiğini belirterek, “Salata’da yapılan program heyecanımızı, motivasyonumuzu artırdı. Satala’ya birinci gittiğimde, ‘Burada turistlerin gezeceği günleri hayal ediyorum” demiştim. O hayalimiz gerçek oldu. Bu heyecanla, bu motivasyonla bugün burada kıymetli bir işe imza attık. Dünyada tek olduğu bilinen, öbür örneği olmadığı söylenilen Roma’nın askerlerine ilişkin zırh inşallah burada sergilenmeye hazır hale getirilecek.” sözlerini kullandı.

Konuşmaların akabinde iştirakçiler, zırhın da sergilenmeye başlandığı müzeyi gezdi.

Kazı Lideri, Karadeniz Teknik Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Kısmı Dr. Öğretim Üyesi Elif Yavuz Çakmur, zırhla ilgili heyete bilgi aktardı.

“Satala Antik Kenti” isimli belgeselin de gösterildiği programa, Gümüşhane Belediye Başkanı Vedat Soner Başer, Vilayet Jandarma Kumandanı Serhat Demiral, Vilayet Emniyet Müdürü İsmail Karasakal, Kelkit Kaymakamı Kadir Algın, İl Genel Meclisi Başkanı Eşref Balki, Kelkit Belediye Lideri Ünal Yılmaz, Vilayet Kültür ve Turizm Müdürü Nihal Sürmeli, siyasi parti ve sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri katıldı.