Ergenlerde Madde Bağımlılığına Aile Desteği Önemli

İZMİR Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Psikiyatri Kliniği İdari Sorumlusu Uzman Doktor Başak Bağcı, madde bağımlılığıyla çaba eden ergenlerin tedavisinde ailenin değerli bir rolü olduğunu belirterek, “Sadece ergenle değil aileyle de çalışıyoruz. Zira ailenin de bağımlılığın nasıl bir şey olduğunu bilmesi ve bağımlı bir bireye nasıl yaklaşması gerektiğini öğrenmesi lazım. Çok sık çatışmalı bir ortam hususa geri dönüşü kolaylaştırabiliyor” dedi.

Uzmanlar, Türk sanat müziği sanatkarı Umut Akyürek’in, kızı Melek Bal Ertuğrul’un (19) husus bağımlısı olduğunu ve ruhsal problemler yaşadığını anlatıp yardım davetinde bulunmasının akabinde, ergenlerde bağımlılık tedavisi üzerine ikazlarda bulundu. İzmir Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Psikiyatri Kliniği İdari Sorumlusu Uzman Doktor Başak Bağcı, bağımlılığın genetik, etraf ve bireyin hayat tecrübeleri ortasındaki karmaşık etkileşimleri içeren, tedavi edilebilir, kronik tıbbi bir beyin hastalığı olduğunu tabir etti. Bağımlılık tanısı almış olan bireylerin birçoklarının unsur kullanımına ergenlik periyodunda başladığını lisana getiren Bağcı, “Kişiyi bağımlılık sürecine götüren risk faktörleri yahut bu süreçten koruyan faktörler var. Genetik altyapı, kişilik örgütlenmesi, toplumsal özellikler, aile dinamikleri, etraf ve arkadaş ortamı üzere bazen risk teşkil eden bazen esirgeyici olabilen faktörler bulunuyor. Ergenlik devri, beyin gelişiminin devam ettiği, risk alma davranışlarının fazla olduğu bir devirdir. Ergenlikte risk alma davranışları açısından ailenin, okul ve arkadaş etrafının çok kıymetli bir rolü var. Ergenlik devrinde husus deneyenler olabiliyor. Bu durum erken fark edildiği takdirde bağımlılık sürecine gitmeyebilir. Ailenin çok uyanık olması gerekir. Ebeveynlerin çocuğunun nerede olduğunu bilmesi, arkadaş ortamını tanıması ya da ıstırabı olup olmadığını gözlemlemesi çok çok değerli. Yapılan çalışmalarda da çocuğunun akşam nerede olduğunu ya da hangi arkadaşlarla birlikte gezdiğini bilen, his durumundan haberdar olan ailelerin çocuklarında bağımlılık görülme mümkünlüğünün çok düşük olduğu ortaya çıkmıştır” diye konuştu.

‘HER BİREYİN BAĞIMLILIK SÜRECİ FARKLI İLERLEYEBİLİR’

Doktor Bağcı, okulun ergenler için esirgeyici bir faktör olduğunu anlatarak bu periyottaki gençlerin spor faaliyetleri ve çeşitli hobilere yönlendirilebileceğini açıkladı. Tedavi süreçleri hakkında bilgi veren doktor Bağcı, sözlerine şöyle devam etti:

“18 yaş altındaki bireyler için unsur kullanımı fark edildiğinde çabucak çocuk psikiyatri uzmanıyla görüşmek gerekiyor. Bir şahısta husus bağımlılığı oluştuysa okul, toplum yahut aile içi münasebetleri bozulur. 18 yaşından büyükse iş yerinde sorun yaşayabilir daha küçükse okuldan uzaklaşmalar gözlenir. Ders başarısı düşebilir, suça karışabilir. Her bireyin bağımlılık süreci farklı ilerleyebilir. Değerli olan şahısların husus ile tanışmasını önleyebilmektir. Zira, bağımlılık oluştuktan sonra güzelleşme süreci ömür uzunluğu devam edebilmekte. Bu noktada da 18 yaş üstündekiler Alkol ve Husus Bağımlılığı Tedavi ve Araştırma Merkezi’nden (AMATEM), 18 yaş altındakiler için ayaktan yahut yatarak hizmet veren Çocuk Ergen Husus Bağımlılığı Tedavi Merkezi’nden (ÇEMATEM) dayanak alabilir. Bağımlı bireyler bazen bize aileleri aracılığıyla, bazen isimli süreçler nedeniyle, bazen de kendileri gelebiliyor. Kişinin tedavi sürecindeki motivasyonu ve iş birliği yapması işlerin daha yolunda gitmesine sebep oluyor. Öbür türlü süreç biraz daha güç ilerleyebiliyor. Tedavi süreçlerinde değerli olan, kişiyi topluma tekrar kazandırabilmek, unsura geri dönüşü engelleyebilmektir. Bağımlı bir kişinin hayatından maddeyi çektiğiniz vakit büyük bir boşluk oluşuyor ve onun yerine ne koyacağını bilemeyebiliyorlar. Kişinin iyileşebilmesi için yalnızca unsur kullanımını bırakmasına odaklanmak kâfi değildir. Bireyin uygunluk halinin sürmesi için tedavinin çok taraflı olarak ele alınması, sıkıntılarının kapsamlı olarak incelenmesi ve rehabilitasyon süreci ile desteklenmesi gerekmektedir.”

‘AİLEYLE DE ÇALIŞIYORUZ’

Bağcı, ailenin tedavi sürecindeki değerine değinerek, “Tedavi ayaktan da devam edebilir, ergenin yatması da gerekebilir. Bu durumda yalnızca ergenle çalışmıyoruz, aileyle de çalışıyoruz. Zira ailenin de bağımlılığın nasıl bir şey olduğunu bilmesi ve bağımlı bir bireye nasıl yaklaşması gerektiğini öğrenmesi lazım. Çok sık çatışmalı bir ortam hususa geri dönüşü kolaylaştırabiliyor. Bu bireyden bireye aile ortamı ve ailenin özelliklerine nazaran de değişebilir. Ama biz her durumda aileyi de aslında o tedavi içine dahil ediyoruz” diye konuştu.

Bağcı, bağımlılık tedavi ve rehabilitasyon süreçlerinde birçok kamu kurumu ve sivil toplum kuruluşlarının bir ortaya gelmesi gerektiğini vurguladı.