Şeyhanlıoğlu: “Suriye’deki barış süreci, Türkiye liderliğindeki Arap ve Kürtlerin ortak tarihi zaferidir”

Kütahya Dumlupınar Üniversitesi (DPÜ) Uygulama ve Araştırma Merkezleri Koordinatörü, Orta Doğu Uzmanı Prof. Dr. Hüseyin Şeyhanlıoğlu, Suriye‘de sağlanan barış sürecine ait değerlendirmelerde bulundu. Şeyhanlıoğlu, “Hem Türkiye‘deki hem de Suriye‘deki barışın gerisindeki en büyük gücün Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın karizmatik liderliğindeki Türkiye‘nin güçlü, kararlı, azimli ve sabırlı stratejisinin sonucu olduğunu” söz etti.

” Türkiye, Suriye‘nin tıpkı Kıbrıs üzere siyasi ve coğrafik garantörüdür”

Prof. Dr. Şeyhanlıoğlu, Türkiye‘nin uzun müddettir Suriye‘nin toprak, nüfus, siyasi ve stratejik bütünlüğünü korumak için ağır efor sarf ettiğini vurguladı. Türkiye‘nin kararlı duruşunun yanı sıra, ABD’nin Çin’le hesaplaşması, ekonomik ezaları ve değişen dünya istikrarları nedeniyle, ABD’nin Şam idaresiyle anlaşmak zorunda kaldığını belirtti. 8 Aralık 2024 sabahında başlayan Yeni Suriye‘nin, 9 Mart 2025 akşamında imzalanan barış muahedesiyle, Suriye‘nin siyasi ve coğrafik yapısını korumak açısından tarihi kıymette olduğunu ve Suriye halkının tamamında bu barışa takviye verildiğini vurguladı. Buna karşı olarak da İsrail’in Büyük İsrail için Davud Koridoru ve ABD’nin Bölünmüş Ortadoğu Projelerinin de şimdi masada olduğuna dikkat çekti.

Şeyhanlıoğlu kelamlarını şöyle sürdürdü: “Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara ve PKK’nın Suriye kolu DSG’nin Askeri Kumandanı Mazlum Abdi ortasında yapılan mutabakatla; Bölünmüş Ortadoğu Projesi yerine Bereketli Hilal Birliği tarafında kıymetli bir adım atılmış oldu. Cumhurbaşkanı Erdoğan ve MHP Lideri Devlet Bahçeli’nin önderliğinde başlayan, Öcalan’ın terör defterini kapatmasıyla devam Ortadoğu’daki barış sürecinde Kürtler, bu coğrafyanın bütünleştirici ve kavşak noktası olduğunu da gösterdiler. Suriye’nin 1950 Anayasası’na nazaran ülkenin asli ögesi olan Kürtler, Baas periyodunda öbür Sünni Müslümanlar üzere Baas-Nusayri azınlığın müthiş baskısı altında kaldı. Kürtler, askerlik yaparlardı fakat memur olamazlardı. En fazla çiftçi, kaçakçı ya da orta halli bir esnaf olabilirlerdi. En az 300 bin Kürt, Türkiye‘den geldiği gerekçesiyle maktimum, yani kimliksizlerdi. Muhaberat, Suriye halkının neredeyse tamamını Sadneya ve ona rahmet okutan Tedmur cezaevinde eritti. Hama kentini 1982 yılında içindeki 50 000 şahısla haritadan sildi. Bunun birebirini Kürt ve Türkmenlere de uyguladı. Ümit ediyoruz ve kuvvetle inanıyorum ki; “Önümüzdeki devirde, Türkiye, Irak ve Suriye ortasında; insan, mal, sermaye, hizmet ve teknolojinin, Avrupa Birliği Şengen Uygulaması üzere, hür dolaşacağı ve Türkiye tarafındaki artan GAP suları, Irak petrolü ve Suriye’nin bakir Mezopotamya topraklarıyla birleşerek (Üç ülke ortasında Su, Petrol ve Toprak Birliği) kurulacağı bir periyot olur. Fakat bu süreci bozmak için Batı Dünyası, terör ve suikastlar dahil her imkanı kullanacaktır. Buna karşı bu coğrafyada yaşayan halklar olarak asla birbirimizle çatışmamalı ve problemlerimizi konuşarak halletmeliyiz. Kürtlerin altın periyodu Yavuz Sultan Selim ve İdrisi Bidlisi ittifakıyla başlayan süreçtir(1517-1917). Bundan günümüze kadar (1918) Orta Doğu’da yalnızca İsrail’in rahat ettiği bir devir oldu”

“Ortadoğu’nun parçalanması yalnızca Batı’nın ileri karakolu İsrail’in çıkarına”

Bölgedeki jeopolitik istikrarlara de değinen Şeyhanlıoğlu, İsrail’in “Arz-ı Mev’ud” maksadını Gazze ve Lübnan’daki bataklıklarda görüldüğü üzere gerçekleştirmekte zorlandığını ve ABD’nin de savaşın uzamasının, bilhassa Çin ve ulusal çıkarlarına ziyan verdiğini fark ettiğini belirtti. Bu nedenle Ukrayna’yı barış masasına çekme gayretine misal halde Suriye’de de bir olağanlaşma sürecinin başlatıldığını tabir etti. Lakin bu bahiste Tenef başta olmak üzere Irak ve Suriye’de denetim üslerini elinde tuttuğuna” dikkat çekti.

“Suriye’nin olağanlaşması tarihi bir adımdır”

Barış sürecinin Türkiye için bir zafer olduğunu vurgulayan Şeyhanlıoğlu, “Ortadoğu’nun hep bölünmüş ve birbirleriyle arbedeli halde tutulmasının yalnızca Batılı güçlerin çıkarına olduğunu belirtti. Bilhassa mutabakatın dördüncü unsurunda yer alan “PYD’nin Suriye ordusuna entegre edilmesi” sözüne dikkat çeken Şeyhanlıoğlu, bu durumun ileride eza olabileceğini ve bunun yerine Anayasal eşitlik ve İslam kardeşliği temelinde meclis ve direkt halk dayanağıyla kurulacak bir başkanlık modeliyle Suriye’nin huzura kavuşabileceğini belirtti. Böylelikle, “Yönetimde istikrar ve temsilde adalet” sistemiyle, Kürtlerin İsraili mankurdu yahut Batılı ülkelerin Türkiye ve Irak’a karşı terörize edilmelerinin devresi de kapanmış olur. Zira Batı Dünyası, Kürtlerin Selahaddini Eyyubi ve Kurtuluş savaşındaki, Osmanlı birliği çalışmalarından ötürü (Hamidiye Alayları gibi) Kürtleri hem terör hem de Batılı iktidarlar (Baas gibi) cezalandırdı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da toplantılarda Suriye’nin toprak bütünlüğüne olan dayanağını ve Kudüs’teki İsa El Hakkari Caddesi ve Medresesine” atıfta bulunmasının çok manidar olduğunu” vurguladı.

“Kürtler, Suriye’nin ve Orta Doğu’nun asli ögesi haline geldi”

Prof. Dr. Şeyhanlıoğlu, bu barış sürecinin Kürtler için de kıymetli bir dönüm noktası olduğunu belirterek, Kürtlerin artık Suriye’nin hukuksal ve siyasi yapısında asli bir öge haline geldiğini Türk, Kürt ve Arap halkları başta olmak üzere Dürzi, Ezidi ve Nusayriler için de değerli bir kazanım olduğunu belirterek, “Suriye’nin olağanlaşması açısından 9 Mart 2025 tarihi, 63 yıllık Baas iktidarının devrildiği, 14 yıllık iç savaşın bittiği 8 Aralık 2024 sabahı kadar Orta Doğu siyasi tarih açısından kritik bir dönüm noktası olmuştur” dedi. – KÜTAHYA