Tarım Sektöründe İşçi Açığı: Yabancı İşçi Arayışı Artıyor

TARIM kesiminde emekçi bulmakta zorlanan üreticiler, serada, bahçede ‘ortakçı’, ‘maaşlı’, ‘yevmiyeli’ üzere farklı yarar ve mesai metotları ile çalışacak tarım çalışanı arayışına girdi. Barınmayı da karşılayacak ilanlar artarken, bölümdeki yabancı emekçi artışına dikkati çeken Antalya Ticaret Borsası (ATB) Başkanı Ali Çandır, “Ülkemizde süreksiz müdafaa sağlanan yabancıların Antalya için tarım dalında çalışma müsaadesinin 1 yıl olmasını talep ediyoruz” dedi.

ATB bilgilerine nazaran; tarım kesiminde etkin sigortalı sayısı 2013’ten 2023’e kadar geçen müddette yüzde 50 azaldı. Türkiye genelinde 2013’te 928 bin 454 olan faal sigortalı sayısı, geçen yıl 460 bin 260’a, Antalya’da ise 45 bin 791’den 23 bin 405’e düştü. Tarım kesiminde faal sigortalı çalışan sayısı, 2023’te de bir evvelki yıla nazaran yüzde 10 azaldı. Tarım dalında çalışanın azalmasıyla son yıllarda yabancı asıllı tarım personeli sayısı arttı. Yabancı asıllı tarım emekçileri üretim alanlarında ‘ortakçı, yevmiyeli’ üzere çalışma metotlarıyla yer almaya başladı.

İLANLARDA KONUT, KAR İŞTİRAKİ

Tarım kesimi çalışanı bulamayan üreticilerin internet sitelerinde ‘işçi’ arayışına yönelik ilanında artış yaşandı. Serada, bahçede çalışacak aile fertleri, tarım dalı çalışanı arayışındakilerin ilanında konaklayabileceği konut ile elektrik, su masraflarının karşılanması üzere seçenekler yer alıyor. Yabancılara yönelik çok sayıdaki ilanda çalışanın fiyatı çoklukla ‘ortakçı’, ‘yevmiyeli’ üzere sözlerle belirtiliyor.

‘İNSANLAR TARIM DALINDA İŞ YAPMAK İSTEMEZ HALE GELDİ’

ATB Yönetim Kurulu Lideri Ali Çandır, Antalya’da yabancı asıllı tarım çalışanlarının ‘yarıcı, kol başçı, kilo başı’ üzere farklı çalışma ve yarar metoduna nazaran ziraî üretim sisteminde bulunduğunu vurguladı. Bu metotların yasal mevzuatta karşılığının bulunmadığına değinen Çandır, “Bunlara yasal mevzuat getirilerek yasal çalışmasının önünü açmamız gerekiyor. Kentleşmeyle, tarımın prestij kaybetmesiyle, beşerler tarım bölümünde iş yapmak istemez hale geldi. Kırsalda nüfusun yaşlanması, gençlerin kente göç etmesiyle, tarım kesiminde emekçi eksiğimiz var. Uzun yıllar tarım kesimine yönelik özel toplumsal güvenlik sistemi geliştirilmesini savunuyoruz. Devletimiz kıymetli toplumsal yardımlar yapıyor ancak bu yardımlar üretime girmesi gereken iş gücünü tembelliğe yöneltiyor. Bizim talebimiz, toplumsal yardımlarla eş güdümlü toplumsal güvenlik sisteminin tarıma uygulanması. Böylece yerinde üreten insanların toplumsal teminatı olmasıyla tarım kesiminin hareketleneceğini öngörüyoruz” diye konuştu.

‘GEÇİCİ OLARAK ÜLKEMİZE GELENLER, TARIM KESİMİNDE ÇALIŞMAKTA’

Geçmişte tarım iş gücünün üretim yapan bölge halkıyla karşılandığına değinen Çandır, “Eskiden tarım iş gücünü yerli beşerlerle karşılıyorduk. Toplumsal yardımların tesiriyle çalışan insanlarımız, iş gücünden uzaklaştı. Şu anda süreksiz olarak ülkemize gelenler, tarım dalında çalışmakta. Bu mevzuda yasal boşluk var. Geçtiğimiz günlerde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nde yaptığımız toplantıda lisana getirdik. Bilhassa Antalya ziraî yapısı prestijiyle 12 ay çalışılan bir yer. Hasat devri 3-6 ay da olsa üretim dönemi ekimden hasada; 1 yılı kapsayan geniş bir periyot. Süreksiz müdafaa sağlanan yabancılar, Antalya’da tarım dalında 3 ay müddetle çalışabiliyor. Bunun 1 yıl olması ile ilgili talepte bulunduk. Tarım bölümü, emek harcanan bir bölüm. Bu nedenle tarım dalına özel toplumsal güvenlik sistemi geliştirilmeli. Ülkemizde süreksiz müdafaa sağlanan yabancıların Antalya için tarım kesiminde çalışma müsaadesinin 1 yıl olmasını talep ediyoruz” dedi.