YÖK Tematik Meslek Yüksekokulları destekleyecek

Bölge Üniversiteleri Koordinasyon Toplantısı Yükseköğretim Kurulu Lideri Erol Özvar ve bölgedeki üniversite rektörlerinin iştirakiyle Atatürk Üniversitesinde gerçekleştirildi.

Atatürk Üniversitesi Rektörlüğü’nde düzenlenen toplantının açılış bölümünde konuşan Yükseköğretim Kurulu Lideri Erol Özvar, günümüz dünyasında yükseköğretim alanının, pek çok ekonomik ve stratejik zorlukla karşı karşıya olduğu belirterek, “Bunların başında finansal sorunlar ve sürdürülebilirlik mevzuları gelmektedir. Üniversiteler gerek öğrenci hizmetleri gerekse araştırma faaliyetlerini devam ettirebilmek için önemli mali kaynaklara muhtaçlık duymaktadır. Lakin kamu kaynaklarının yetersizliği ve özel dal dayanaklarının her ülkede eşit seviyede sağlanamaması, üniversitelerin mali sürdürülebilirliğini tehdit etmektedir” dedi.

Özellikle Covid-19 pandemisi sonrası periyotta milletlerarası öğrenci hareketliliğinde gözle görülür bir azalma yaşandığını ifade eden Yükseköğretim Kurulu Lideri Erol Özvar, “Bu durum, yükseköğretim kurumlarını daha fazla burs ve teşvik vermeye, stratejik iş birlikleri geliştirmeye zorlamaktadır. Lakin, rekabetin ağır olduğu global yükseköğretim piyasasında, tüm üniversitelerin bu değişimlere ayak uydurabilmesi olağanüstü sıkıntı bir problem haline gelmiştir.

Yükseköğretimde artan rekabet, kaliteyi ve inovasyonu teşvik ederken tıpkı vakitte kaynak dağılımındaki adaletsizlik sıkıntısını da beraberinde getirmektedir. Birtakım ülkeler, yükseköğretim sistemlerini güçlendirerek dünya sıralamalarında yükselmeyi başarırken, daha az kaynağa sahip üniversiteler bu yarışın dışında kalma riskiyle karşı karşıyadır. Bu durum, ülkeler ortasındaki eşitsizliği derinleştir mekte ve yükseköğretimde global bir kutuplaşmayı beraberinde getirmektedir.

Tüm bu zorluklar, üniversiteleri yalnızca kısa vadeli finansal problemlere değil, uzun vadeli sürdürülebilirlik stratejilerine de odaklanmaya zorlamaktadır. Üniversiteler, gelir kaynaklarını çeşitlendirmenin yanı sıra, araştırma ve inovasyon kapasitesini artıracak iştirakler kurmak suretiyle ayakta kalmaya çalışmaktadır.

Türk yükseköğretim sisteminin global çaptaki bu çeşit sınamalara ne halde karşılık vereceği bizim öncelikli problemlerimizden biridir. Yükseköğretimin bütün paydaşları olarak mevcut sıkıntılara karşı birlikte hareket etmemiz ve daha dirençli bir sistem oluşturmamız ehemmiyet arz etmektedir. Kaynakların daha aktif kullanımı ve sürdürülebilir bir yükseköğretim için üniversitelerimiz ortasındaki iş birliğini geliştirmemiz gerektiği açıktır” diye konuştu.

Yükseköğretim Kurulu Lideri Erol Özvar, üniversitelerin bölgesel olarak bir araya gelerek iş birliği ve güç birliği yapmasının yükseköğretim sistemine yeni imkanlar sağlayacağına inandığını belirterek, “Bölge üniversitelerimiz ortak dersler, müfredatlar ve programlar oluşturmayı önemli bir biçimde değerlendirmelidir. Her bir üniversitemiz öbür üniversitelerimizin deneyimlerinden faydalanmalıdır.

Akademisyenlerimiz halihazırda bir ortaya gelerek ortak projeler ve araştırmalar yürütüyor. Fakat bunu daha sistematik bir iş birliğine dönüştürebileceğimizi düşünüyorum. Bilhassa ortak araştırma merkezlerinin kurulması ve ortak proje sayısının artırılması üzere uygulamalar sahip olduğumuz insan gücü ve teknik kapasitenin en verimli formda kullanılmasına imkan sağlayacaktır. Her üniversitemiz güçlü olduğu alanlarda sahip olduğu kapasiteyi başka üniversitelerin istifadesine sunabilir. Üniversitelerimizin ortak araştırma merkezleri kurabilmesi için yasal mevzuat uygundur. Ankara’da Gazi Üniversitesi, Ankara Üniversitesi ve ODTÜ iş birliğiyle kurulan NÖROM bunun bir örneğidir. Benzeri ortak araştırma merkezlerini, Doğu Anadolu Bölgesindeki üniversitelerimiz de bir ortaya gelmek suretiyle kurabilir. Bunun için üniversitelerimizin vakit geçirmeden ortalarında istişarelere başlamalarının ve gerekli adımları atmalarının olağanüstü yararlı olacağına inanıyorum. Yükseköğretim Kurulu olarak biz de üniversitelerimize her türlü takviyesi vereceğiz.”

Son yıllarda yaşanan süratli teknolojik değişimler, otomasyon ve yapay zekaya dayalı yeni tahliller, kimi klasik mesleklerin değerini yitirmesine neden olduğunu anlatan Yükseköğretim Kurulu Lideri Erol Özvar, açıklamasını şöyle sürdürdü; “Bu değişim, bir yandan mezunları farklı ve yeni maharetler edinmeye zorlamakta, öbür yandan eğitim kurumlarını işgücü piyasasında değişen marifet beklentilerine ahenk sağlamaya yönlendirmektedir.

Eğitim ile bölüm muhtaçlıkları ortasında ortaya çıkabilecek uyumsuzluğu önlemek amacıyla Yükseköğretim Kurulu olarak son yıllarda çeşitli tedbirleri hayata geçirdik. Bu tedbirlerden birincisi, program müfredatlarını sektör temsilcileriyle iş birliği içinde güncellemeleri için teşvik edilmesidir. Böylelikle, yeni ortaya çıkan ve talep gören yetkinliklerin öğrencilere kazandırılması amaçlanmıştır.

Aldığımız bir öbür kıymetli tedbir, işgücü piyasasında istihdamı kolaylaştırmak gayesiyle üniversitelerde sunulan staj ve iş yeri uygulama imkanlarının çeşitlendirilmesi ve müddetlerinin artırılmasıdır. Organize Sanayi Bölgelerinde Meslek Yüksekokulu uygulamaları bu alandaki başarılı örnekler ortasında sayılabilir. Ayrıyeten, dalın beklentilerini karşılamak üzere tematik Meslek Yüksekokulların desteklenmesi de uygulamaya alınan bir başka modeldir.

Önümüzdeki günlerde Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile çok kıymetli bir protokol imzalayacağımız bilgisini sizlerle paylaşmak isterim. Bu protokolle, Türkiye’nin farklı vilayetlerindeki meslek yüksekokulları ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğine bağlı oda ve borsalar ortasında güçlü bir bağ kurulacaktır. Böylelikle, üniversitelerimiz iş dünyasının taleplerini yakından takip edecek, sektörel beklentilere uygun eğitim programları geliştirilecek ve öğrencilerimiz iş dünyasına daha donanımlı bir formda hazırlanacaktır.

Meslek Yüksekokullarına yönelik izlediğimiz siyasetlerin son derece stratejik ve derinlikli olduğunun altını değerle çizmek isterim. Yükseköğretimde klasik kalıpların dışına çıkarak daha dinamik, daha uygulanabilir ve dalla iç içe bir yükseköğretim anlayışını yerleştirmek istiyoruz. Üniversitelerimizin bilhassa meslek yüksekokulları aracılığıyla sanayi, teknoloji, sıhhat, tarım ve hizmet kesimleri ile daha güçlü bir bağ kurmasını ve ülkemizin istihdam dinamiklerine katkıda bulunmasını hedefliyoruz. Bu manada kıymetli bir yapısal dönüşüm gerçekleştirdiğimizi tabir etmek isterim.

Kısa bir süre önce, Sağlık Bakanlığı yetkilileri, akademisyenler, sivil toplum ve sıhhat bölümü temsilcilerinin iştirakiyle “Sağlıkta Dijitalleşme” başlıklı bir çalıştay gerçekleştirdik. Bu çalıştayın en önemli gayesi, Sağlık Bakanlığıyla iş birliği içinde sıhhat eğitiminde dijitalleşmeyi sağlama, istihdama hassas ve kesimle uyumlu bir eğitim modelini ortaya çıkarma istikametinde bir yol haritası belirlemekti.

Yine geçtiğimiz ay Tarımda Dijital Teknolojiler Çalıştayını gerçekleştirdik. Bu çalıştayda tarım kesiminde dijital dönüşüm sürecini destekleyecek eğitim modellerinin oluşturulmasını ve istihdam dostu programların nasıl yaygınlaştırılabileceğini tartıştık. Tarım eğitiminin; dijital yetkinlikleri artıran, data temelli karar alma marifetlerini güçlendiren ve teknolojiyi aktif kullanabilen insan kaynağı yetiştirmeye odaklanan bir yapıya kavuşturulmasını önemli görüyoruz. Yükseköğretim Kurulu olarak, tarımda dijital teknolojilere dayalı lisans ve ön lisans programlarının oluşturulmasını, mevcut programların revize edilmesini ve bölümle iş birliklerinin derinleştirilmesini teşvik ederek, ülkemizin ziraî üretim kapasitesini ve global rekabet gücünü artırmayı hedefliyoruz.

Uzun müddettir gündemimizde öncelikli biçimde yer alan bir öbür husus da yapay zeka ve bilişim temelli programlardır. Günümüzde yazılım ve yapay zeka tabanlı dijital meslekler, en fazla talep gören meslekler ortasında yer almaktadır. Bu doğrultuda, geçtiğimiz yıl yürüttüğümüz kapsamlı çalışmalar sonucunda 20 üniversitede 72 yeni ön lisans ve lisans programı açılmıştır. Kelam konusu programlar, tam doluluk oranıyla eğitim vermeye başlamış olup ülkemizin dijital marifet açığının kapatılmasında kıymetli rol oynayacaktır.

Yaklaşık bir ay evvel, geçtiğimiz yıl yapay zeka ve bilişim tabanlı programlar açan 20 üniversitenin rektörleri ve gelecek yıl emsal programlar açmayı planlayan 50’den fazla üniversitenin rektörleriyle bir ortaya geldik. Bu toplantıda, mevcut programların durumunu ve açılması planlanan programlara ait teklifleri değerlendirdik. Bu programların sayısını, kalite standartlarından ödün vermeden önümüzdeki yıllarda artırmayı hedefliyoruz.”

Yükseköğretim Kurulu Lideri Erol Özvar, konuşmasının son kısmında rektörlere hitaben ise “Yükseköğretim Kurulu olarak, üniversitelerimizin kendi bulundukları bölgelere daha fazla katkı sağlamalarını, ülkemizin kalkınma gayelerine direkt hizmet etmelerini önemsiyor ve bunu destekleyici adımlar atıyoruz. Bu bakımdan Bölgesel Kalkınma Odaklı Misyon Farklılaşması Programını çok değerli görüyoruz. Üniversitelerimizin güçlü istikametlerini ön plana çıkararak, bilimsel araştırmalarının ve akademik faaliyetlerinin bölgesel gereksinimlerle daha fazla örtüşmesini sağlamak istiyoruz. Bu program kapsamında yer alan üniversitelerimiz, bilimsel çalışmalarının yanında bulundukları bölgelerin ekonomik, toplumsal ve kültürel gelişiminde kıymetli bir rol oynayacağına inanıyoruz. Doğu Anadolu Bölgesi çok güçlü doğal kaynaklara, tarım ve hayvancılık potansiyeline ve kültürel mirasa sahiptir. Bu büyük potansiyelin en verimli halde kullanılması, bölgemize ve ülkemize daha fazla katma kıymet üretilmesi olağanüstü değerlidir. Bu bakımdan, bilhassa Misyon Farklılaşması Programına dahil olan üniversitelerimizden daha fazla proje ve somut çıktı bekliyoruz. Bu bahiste atılacak her türlü faydalı adımı Yükseköğretim Kurulu olarak bugüne kadar olduğu üzere bundan sonra da desteklemeye devam edeceğimizi belirtmek isterim” dedi. – ERZURUM